طراحی دبیرستان با رویکرد ارتقاء انگیزش دانش آموزان در اصفهان

عصر حاضر مدرسه از مهمترین نهادهای اجتماعی فرهنگی و تربیتی است که به منظور تربیت صحیح دانش آموزان در ابعاد روحی، معنوی و جسمانی شکل گرفته است. از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر میزان یادگیری دانش آموزان انگیزش است. از انگیزش به عنوان نیروی محرک و هدایت کننده رفتار یاد می شود. به همین سبب متخصصان حوزه های مختلف علوم انسانی، علوم رفتاری و روانشناسان محیطی مساله انگیزش را به عنوان یک عامل مهم در یادگیری مورد مطالعه قرار داده اند. نتیجه این مطالعات یافتن عوامل مکانی و انسانی مختلفی است که بر میزان انگیزش دانش آموزان تاثیر گذارند. روانشناسان محیطی بر این باورند که بسیاری از ویژگی های کالبدی مکان می تواند به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بر انگیزش و میزان آن اثر گذارد. این در حالی است که به نظر می رسد که فضاهای آموزشی ایران از لحاظ کیفی، مکانهایی فقیر هستند. به عبارت دیگر این مکان ها به عنوان یک عامل تاثیر گذار بر انگیزش و یادگیری نقش خود را به درستی ایفا نمی نماید. بنابراین نیاز است متخصصان و طراحان محیطی با استفاده از تحقیقات سایر متخصصین حوزه های مختلف به ارائه راهکارهای طراحانه و عملی برای ارتقای کیفیت کالبدی مکان های آموزشی بپردازند. در واقع برای دست یافتن به چنین راهکارهای باید به این سوال پاسخ داد که ایجاد انگیزش از طریق فضای آموزشی از چه جهت دارای اهمیت است؟ عوامل موثر در ارتقای انگیزش دانش آموزان نسبت به محیط دبیرستان کدامند؟ و مهمتر از همه اینکه چگونه محیط کالبدی یک واحد آموزشی می تواند میزان انگیزش را برای استفاده کنندگان افزایش دهد؟ با توجه به حساسیت مقطع متوسطه این مقطع جهت پژوهش انتخاب شد. به لحاظ جغرافیایی محدوده شمال شهر اصفهان به عنوان محدوده تحقیق انتخاب شد. در این پژوهش ابتدا با استفاده از منابع کتابخانه ای ابعاد و اثرات مساله انگیزش مورد بررسی قرار گرفته و این عوامل مبنای مطالعات میدانی از طریق پرسشنامه قرار گرفت. مطالعات نشان می دهد ایجاد مکان با ویژگی هایی نظیر خوانایی، خاطره انگیزی، هویت، انعطاف پذیری، قلمرو یابی و خلوت گزینی می تواند باعث ایجاد انگیزش در دانش آموزان گردد. هر یک از این ویژگی ها به وسیله عوامل خاص محیطی قابل احصاء است. بنابراین با استفاده از همین عوامل محیطی راهکارهای اولیه جهت دست یابی به ویژگی های محیطی مورد نظر ارائه شد. در نهایت این راهکارها در قالب طراحی یک دبیرستان ارائه شده است. فضاهای آموزشی، ارتقاء انگیزش، طراحی دبیرستان